แทนกันได้ไหม? คำถามนี้เกิดขึ้นอย่างแพร่หลายในยุคที่ AI ทำแทนในหลายบทบาทได้เป็นอย่างดี แม้กระทั่งการเขียน ที่สามารถใช้ความสามารถของ AI ในการค้นหาและรวบรวมข้อมูล ในโอกาสของ “วันนักเขียน” ซึ่งเป็นอีกอาชีพสร้างสรรค์หนึ่งที่ AI เริ่มตีเกราะล้อมวงเข้ามาแล้ว
ทุกวันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันที่ถูกจารึกไว้ในปฏิทินของประเทศไทยให้เป็น “วันนักเขียนไทย” เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติของนักเขียน ผู้สร้างสรรค์ตัวอักษร ถ่ายทอดเรื่องราว ความรู้ และแรงบันดาลใจผ่านงานเขียนหลากหลายรูปแบบ
วันนักเขียน เชิดชูผลงานสร้างสรรค์
ความเป็นมาของ “วันนักเขียน” ในประเทศไทย เริ่มต้นจากแนวคิดของ สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย (เดิมชื่อสมาคมนักเขียนและศิลปินแห่งประเทศไทย) ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2517 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างสรรค์งานเขียน รวมถึงการคุ้มครองสิทธิและผลประโยชน์ของนักเขียน [อ้างอิง: สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย (สามารถค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมได้จากเว็บไซต์หรือเอกสารเผยแพร่ของสมาคม)].
ต่อมา สมาคมฯ ได้เสนอต่อรัฐบาลให้มีการกำหนดวันสำคัญเพื่อเป็นเกียรติแก่นักเขียน และในที่สุด คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2545 กำหนดให้วันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปี เป็น “วันนักเขียน” [อ้างอิง: ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 119 ตอนที่ 43 ง หน้า 1 ลงวันที่ 28 พฤษภาคม 2545]. วันที่ 5 พฤษภาคมถูกเลือกเนื่องจากเป็นวันคล้ายวันประสูติของ พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ (หม่อมเจ้าวรรณไวทยากร วรวรรณ) ผู้ทรงเป็นนักปราชญ์ นักการทูต และนักเขียนที่มีผลงานทรงคุณค่ามากมายต่อวงการวรรณกรรมไทย
อาชีพนักเขียน หลากมิติแห่งจินตนาการ
อาชีพนักเขียนมีความหลากหลาย สามารถแบ่งประเภทตามลักษณะงานเขียนและสื่อที่ใช้เผยแพร่ได้ดังนี้:
นักเขียนนวนิยาย/เรื่องสั้น: สร้างสรรค์เรื่องราวบันเทิง สะท้อนสังคม หรือให้ข้อคิดผ่านตัวละครและเหตุการณ์
นักเขียนบทความ/สารคดี: นำเสนอข้อมูล ความรู้ ข้อเท็จจริง หรือความคิดเห็นในประเด็นต่างๆ
นักเขียนบทโทรทัศน์/ภาพยนตร์/ละครเวที: สร้างสรรค์บทสนทนาและเรื่องราวสำหรับการแสดงบนสื่อต่างๆ
นักเขียนคำโฆษณา/Copywriter: สร้างสรรค์ข้อความที่ดึงดูดและโน้มน้าวใจเพื่อส่งเสริมการขายสินค้าหรือบริการ
นักเขียนข่าว/นักข่าว: รวบรวมและนำเสนอข้อมูลเหตุการณ์ปัจจุบันอย่างถูกต้องและรวดเร็ว
นักเขียนเนื้อหาเว็บไซต์/Content Writer: สร้างสรรค์เนื้อหาที่น่าสนใจและเป็นประโยชน์สำหรับเว็บไซต์และสื่อออนไลน์ต่างๆ
นักเขียนตำรา/คู่มือ: เรียบเรียงเนื้อหาความรู้เฉพาะทางเพื่อการศึกษาหรือการปฏิบัติ
นักเขียนเพลง/Lyricist: ประพันธ์เนื้อเพลงเพื่อประกอบดนตรี
นักเขียนอิสระ/Freelance Writer: รับงานเขียนหลากหลายรูปแบบจากผู้ว่าจ้างต่างๆ
อาชีพนักเขียน ในยุคดิจิทัล
ในยุคดิจิทัล อาชีพนักเขียนกลับมามีความน่าสนใจอย่างยิ่ง ด้วยเหตุผลหลายประการ:
ความต้องการเนื้อหาที่เพิ่มขึ้น: อินเทอร์เน็ตและสื่อสังคมออนไลน์ทำให้เกิดความต้องการเนื้อหา (Content) ในรูปแบบต่างๆ อย่างมหาศาล ไม่ว่าจะเป็นบทความ บล็อกโพสต์ สคริปต์วิดีโอ หรือเนื้อหาสำหรับแพลตฟอร์มต่างๆ
ช่องทางการเผยแพร่ที่หลากหลาย: นักเขียนมีช่องทางในการเผยแพร่ผลงานด้วยตนเองมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการทำบล็อกส่วนตัว การเขียนอีบุ๊ก หรือการเผยแพร่ผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ ทำให้เข้าถึงผู้อ่านได้โดยตรง
โอกาสในการสร้างรายได้ที่หลากหลาย: นอกจากการรับค่าจ้างจากการเขียนแล้ว นักเขียนยังมีโอกาสสร้างรายได้จากการขายอีบุ๊ก การเข้าร่วมโครงการ Affiliate Marketing การสร้างคอร์สออนไลน์ หรือการเป็น Influencer
ความยืดหยุ่นในการทำงาน: อาชีพนักเขียนอิสระ (Freelance Writer) มอบความยืดหยุ่นในการเลือกเวลาและสถานที่ทำงาน ทำให้สามารถปรับสมดุลระหว่างชีวิตส่วนตัวและการทำงานได้
การสร้างผลกระทบและความหมาย: งานเขียนที่ดีสามารถสร้างแรงบันดาลใจ เปลี่ยนความคิด หรือให้ความรู้แก่ผู้อ่านได้ นักเขียนจึงมีโอกาสสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อสังคม
ความท้าทายของนักเขียนในยุค AI
การเข้ามาของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ได้สร้างทั้งโอกาสและความท้าทายให้กับอาชีพนักเขียน นักเขียนจำเป็นต้องปรับตัวเพื่ออยู่รอดและเติบโตในยุคนี้ โดยมีแนวทางดังนี้:
พัฒนาทักษะเฉพาะทาง: มุ่งเน้นการพัฒนาทักษะการเขียนในรูปแบบที่ AI ยังทำได้ไม่ดีเท่า เช่น การเขียนเชิงสร้างสรรค์ การสร้างเรื่องราวที่มีอารมณ์ความรู้สึก การวิเคราะห์เชิงลึก และการนำเสนอความคิดเห็นที่เป็นเอกลักษณ์
ใช้ AI เป็นเครื่องมือช่วย: เรียนรู้การใช้เครื่องมือ AI เพื่อช่วยในการค้นคว้าข้อมูล การตรวจสอบไวยากรณ์ หรือการสร้างโครงร่างบทความ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
สร้างความแตกต่างในงานเขียน: พัฒนาสไตล์การเขียนที่เป็นเอกลักษณ์ มีความคิดสร้างสรรค์ และสามารถสร้างความเชื่อมโยงกับผู้อ่านในระดับที่ลึกซึ้ง
เรียนรู้ทักษะใหม่ๆ: พัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้อง เช่น การตลาดดิจิทัล การสร้างคอนเทนต์บนแพลตฟอร์มต่างๆ หรือการสร้างแบรนด์ส่วนตัว
ทำงานร่วมกับ AI: มองหาโอกาสในการทำงานร่วมกับ AI ในการสร้างสรรค์เนื้อหาในรูปแบบใหม่ๆ เช่น การสร้างเนื้อหาแบบ Interactive หรือการปรับแต่งเนื้อหาให้เข้ากับความต้องการของแต่ละบุคคล
คำถามที่ต้องรอดูต่อไป AI ทดแทนนักเขียนได้หรือไม่
ในปัจจุบัน AI ยังไม่สามารถทดแทนอาชีพนักเขียนได้อย่างสมบูรณ์ แม้ว่า AI จะมีความสามารถในการสร้างข้อความหรือบทความได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ แต่ก็ยังมีข้อจำกัดที่สำคัญดังนี้:
ขาดความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ: AI ทำงานตามข้อมูลและการเรียนรู้ที่มีอยู่ ไม่สามารถสร้างสรรค์เรื่องราวใหม่ๆ ที่มีความซับซ้อนทางอารมณ์หรือแนวคิดที่แปลกใหม่ได้
ขาดความเข้าใจในบริบททางสังคมและวัฒนธรรม: การเขียนที่ดีมักต้องอาศัยความเข้าใจในบริบททางสังคม วัฒนธรรม และความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ซึ่งเป็นสิ่งที่ AI ยังขาด
ขาดความเป็นเอกลักษณ์และสไตล์ส่วนตัว: งานเขียนของมนุษย์มักมีสไตล์และน้ำเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ ซึ่งเป็นผลมาจากประสบการณ์ มุมมอง และบุคลิกภาพของผู้เขียน AI ยังไม่สามารถสร้างสรรค์สิ่งเหล่านี้ได้
ขาดความสามารถในการสร้างความเชื่อมโยงทางอารมณ์: งานเขียนที่ดีสามารถสร้างความรู้สึกร่วม ความเห็นอกเห็นใจ หรือแรงบันดาลใจให้กับผู้อ่าน ซึ่งเป็นสิ่งที่ AI ยังทำได้ไม่ดีเท่ามนุษย์
ข้อจำกัดด้านจริยธรรมและความรับผิดชอบ: การใช้ AI ในการสร้างเนื้อหาอาจนำไปสู่ปัญหาด้านลิขสิทธิ์ ความถูกต้องของข้อมูล และความรับผิดชอบต่อผลกระทบที่เกิดขึ้น
อย่างไรก็ตาม AI จะเข้ามาเป็น เครื่องมือสำคัญ ที่ช่วยนักเขียนในการทำงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่ หัวใจสำคัญของการเขียนยังคงอยู่ที่ความคิดสร้างสรรค์ ความเข้าใจในมนุษย์ และความสามารถในการถ่ายทอดเรื่องราวที่น่าสนใจและมีความหมาย ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่ AI ยังไม่สามารถทดแทนได้
เรื่องราวของนักเขียนในวันนี้
แม้ว่าจะไม่มีตัวเลขหรือสถิติที่เฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับนักเขียนในประเทศไทยอย่างครอบคลุม แต่เราสามารถอ้างอิงข้อมูลจากต่างประเทศและแนวโน้มในปัจจุบันได้ดังนี้:
ตลาดหนังสือทั่วโลก: มีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในรูปแบบดิจิทัล (อีบุ๊กและหนังสือเสียง) [อ้างอิง: Statista หรือรายงานอุตสาหกรรมหนังสือ]
จำนวนนักเขียนอิสระ (Freelance Writers): มีจำนวนเพิ่มมากขึ้นทั่วโลก เนื่องจากความต้องการเนื้อหาออนไลน์ที่สูงขึ้นและความยืดหยุ่นในการทำงาน [อ้างอิง: รายงานเกี่ยวกับตลาด Freelance Platforms]
รายได้ของนักเขียน: มีความหลากหลายขึ้นอยู่กับประเภทงานเขียน ประสบการณ์ และช่องทางการเผยแพร่ บางส่วนอาจมีรายได้สูงจากการขายหนังสือหรือบทความ ในขณะที่บางส่วนอาจมีรายได้เสริมจากการเขียน
ผลกระทบของ AI ต่อตลาดแรงงาน: มีการคาดการณ์ว่า AI จะมีผลกระทบต่ออาชีพต่างๆ รวมถึงอาชีพนักเขียน แต่ในขณะเดียวกันก็สร้างโอกาสใหม่ๆ ในการทำงานร่วมกันระหว่างมนุษย์และ AI [อ้างอิง: รายงานเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานในยุค AI]
หากกล่าวโดยสรุป ในปัจจุบัน ความสามารถของ AI เป็นเสมือนหนึ่งเครื่องมือของนักเขียนหรือคนทำงานด้านคอนเทนต์ ในด้านการค้นหาและรวบรวมเนื้อหาเบื้องต้น ก่อนที่ผู้เขียนจะนำมาร้อยเรียงและสร้างสรรค์ให้เป็นผลงานที่เป็นเอกลักษณ์ เพราะไม่ว่าอย่างไร AI ยังคงเป็นเพียงแหล่งของการประมวลข้อมูล จาก DATA ขนาดใหญ่ที่สมองมนุษย์ไม่อาจบรรจุไว้ได้ทั้งหมด
สิ่งที่ทุกคนรู้ดีคือ “ปัญญาประดิษฐ์” เป็นเรื่องของเทคโนโลยีที่ได้รับการพัฒนาอยู่เสมอ แม้วันนี้ยังไม่อาจเทียบได้กับ “ปัญญามนุษย์” แต่เชื่อว่าการพัฒนาจะทำให้ AI มีความสามารถที่ตอบโจทย์ได้กว้างและลึกขึ้นจึงเป็นประเด็นที่น่าจับตา หาก AI พัฒนาไปได้ไกลกว่านี้ คำตอบของวันนี้อาจจะเปลี่ยนไปก็ได้
