ขณะที่คนไร้ปีก อยากจะเหาะเหินเดินทางไกลไปสัมผัสอากาศหนาวเย็นในดินแดนแปลกใหม่ นั่นอาจจะสวนทางกับกลุ่มนักท่องเที่ยวเมืองหนาว รวมทั้งฝูงนกบินไกลที่พยายามหนีเอาตัวรอดมาสัมผัสไอแดดอุ่น ๆ

เมื่อบ้านของพวกมันถูกปกคลุมด้วยน้ำแข็ง ไม่ใช่แค่สภาพอากาศที่ยากต่อการอยู่อาศัย เพราะแหล่งอาหารของมันก็จะลดลงไปด้วย

ฝูงนกนางนวลหลายร้อยตัวเป็นนักเดินทาง หรืออาจจะเรียกว่า นกเดินทาง ​ที่มุ่งหน้าจากตอนเหนือของประเทศแถบเอเชียมายังเมืองไทยในช่วงปลายปี เป็นภาพที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ที่พบเห็น และกลายเป็นกิจกรรมประจำปีที่หลายคนเฝ้ารอ

หนึ่งในจุดชมนกนางนวลอพยพที่สวยสดงดงาม อยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพ นั่นคือ ดอนหอยหลอด ต.บางจะเกร็ง จ.สมุทรสงคราม

และนี่คือเส้นทางที่เราอยากจะชวนทุกคนออกไปกางปีก เที่ยวใกล้กรุงแบบไม่ต้องบินไปไกล สนุกอิ่มเอมใจได้อย่างครบรส

นกนางนวลมาทำอะไรที่ดอนหอยหลอด

ดอนหอยหลอดขึ้นชื่อว่าเป็นพื้นที่อันอุดมสมบูรณ์ เป็นดินแดนของหอยนานาชนิด โดยเฉพาะหอยหลอด พื้นที่บริเวณนี้เป็นสันดอนจากการตกตะกอนของดินปนทรายบริเวณปากแม่น้ำแม่กลอง มีอาณาบริเวณกว้างประมาณ 3 กิโลเมตร ยาว 5 กิโลเมตร ครอบคลุม 3 ตำบล คือ ตำบลบางจะเกร็ง ตำบลแหลมใหญ่ และตำบลบางแก้ว อำเภอเมืองสมุทรสงคราม

พื้นที่บริเวณนี้มีลักษณะพิเศษ เรียกว่า พื้นที่ชุมน้ำดอนหอยหลอด หรือ แรมซ่าไซด์ ลำดับที่ 1099 ของโลก แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งอาหาร เหมาะกับการอยู่อาศัย

นกนางนวลมาจากไหน แล้วจะอยู่อีกนานเท่าไหร่

นกนางนวลที่ดอนหอยหลอด เป็นกลุ่มที่อพยพมาจากแถบทวีปเอเชียตอนกลาง เช่น จีน ทิเบต มองโกเลีย และไซบีเรีย พวกมันพากันย้ายถิ่นฐานชั่วคราวมายังประเทศไทย ประมาณเดือนพฤศจิกายน ถึงเมษายน

เมื่ออากาศเริ่มอุ่นก็จะพากันบินกลับไปอีกครั้ง และอาจจะมีจำนวนที่เพิ่มขึ้น จากเจ้านางนวลน้อยที่เกิดในเมืองไทย โดยแม่นกจะใช้เวลาวางไข่แล้วฟักประมาณ 20 กว่าวัน ส่วนเจ้าตัวน้อยจะเติบโตและบินได้หลังจากนั้นอีก 3 เดือน ซึ่งก็เป็นเวลาที่พอดีกับการออกเดินทางอีกครั้ง

ไปเที่ยวดอนหอยหลอดช่วงไหนจะได้เจอนกนางนวล

ดอนหอยหลอดเที่ยวได้ทั้งปี แต่ถ้าอยากจะชมนกนางนวลก็ต้องมาช่วงปลายปี แนะนำว่าช่วงกลางวันควรออกไปตระเวนเที่ยวในตัวจังหวัดสมุทรสงคราม และสมุทรสาครกันก่อน ตกเย็นค่อยมุ่งหน้ามายังดอนหอยหลอด

ฝูงนกนางนวลที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติ จะปรากฏตัวให้เห็นเป็นกลุ่มใหญ่ในบ่ายแก่ ๆ เป็นต้นไป พวกมันจะโชว์ตัวใกล้ ๆ เมื่อนักท่องเที่ยวเริ่มเข้ามาปักหลัก บ้างก็ซื้ออาหารประเภทไส้ไก่ทอด และกากหมูเจียว ที่แม่ค้าในแถบนั้นจะนำมาวางขาย ทำให้ฝูงนกยิ่งมาออกันเป็นกลุ่มใหญ่เพื่อรอดินเนอร์โชว์ไปพร้อม ๆ กัน

กางปีกบินใกล้ ไปเที่ยวสองสมุทร

อย่างที่แนะนำไปว่า การมาชมฝูงนกนางนวลที่ดอนหอยหลอดในช่วงเย็น ๆ โดยเฉพาะบรรยากาศพระอาทิตย์ตกดิน จะพบกับภาพแห่งความประทับใจ ด้วยความอิสระดังใจอยากของปีกที่โผบิน เราผู้เฝ้ามองแค่นั่งนิ่ง ๆ ก็รู้สึกดีไปด้วย

อย่างที่ทราบว่า สมุทรสงคราม และสมุทรสาคร มีพื้นที่ท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงกัน มาแล้วก็อยากแนะนำจุดน่าแวะชมในช่วงนี้

งล่าสุด The Balance มีโอกาสเดินทางไปกับรายการ ล้อหมุนทั่วไทย พากันออกสำรวจด้วยรถคู่ใจ Ford Ranger Sport 4×4 มุ่งสู่แหล่งท่องเที่ยวในเส้นทางสองสมุทร สมุทรสาคร-สมุทรสงคราม โดยมีการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสมุทรสงคราม เป็นเจ้าบ้านพาชมความงดงามของพื้นที่

หมู่บ้านเบญจรงค์ดอนไก่ดี

ออกจากกรุงเทพฯ ใช้เวลาเพียงไม่นาน เริ่มต้นกันในช่วงเช้าที่ หมู่บ้านเบญจรงค์ดอนไก่ดี อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร หมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เป็นการรวมตัวของกลุ่มอาชีพทำเครื่องเบญจรงค์คุณภาพดีในชุมชนเล็ก ๆ ประกอบด้วย 5 บ้านหลัก

วันนี้เราแวะที่ อุไรเบญจรงค์ โดย “อุไร แตงเอี่ยม” ประธานกลุ่มหมู่บ้านเบญจรงค์ ที่มีการสืบสานภูมิปัญญาแบบครบจบทุกกระบวนการ มีทั้งลวดลายดั้งเดิมในอดีต รวมทั้งลวดลายประยุกต์ ปัจจุบันเป็นสินค้าส่งออกคุณภาพสูง แต่ก็มีสินค้าหลากหลายสามารถจับต้องได้ตั้งแต่หลักร้อยไปจนถึงหลักแสน

ที่นี่เป็นชุมชนเบญจรงค์ที่เปิดให้เข้าชมทุกวัน มีโฮมสเตย์รองรับ หากติดต่อล่วงหน้าสามารถจัดกิจกรรม DIY เพื่อเรียนรู้การทำเบญจรงค์ได้ด้วยตัวเอง

(วันอาทิตย์ช่างฝีมือส่วนใหญ่จะหยุดทำงาน แต่สามารถเที่ยวชมและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ได้)

ศาลเจ้าพระหยกขาว

ไปขอพรเสริมความเป็นสิริมงคลกันที่ ศาลเจ้าพระหยกขาว ต.บางหญ้าแพรก อ.เมืองสมุทรสาคร ที่เพิ่งเปิดตัวไปเมื่อช่วงต้นปี เป็นสถานที่ประดิษฐาน องค์พระโพธิสัตว์กวนอิมหยกขาว และ องค์ไต้ฮงกงโจวซือหยกขาว ใหญ่ที่สุดในเมืองไทย ความสูงราว 4.2 เมตร

ความงดงาม โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ของศาลเจ้าหยกขาว คืองานศิลปะการแกะสลักหยกขาวเป็นรูปเทพเจ้าต่าง ๆ ตัวศาลเจ้ามีขนาดใหญ่ อยู่บนพื้นที่ 3 ไร่ ผู้มีศรัทธามักจะมาขอพรเรื่อง โชคลาภ สติปัญญา ความร่ำรวย และอำนาจบารมี

บ้านท่าฉลอม

มาตามบทเพลงในความทรงจำกันที่ ท่าฉลอม ชุมชนชาวประมงริมแม่น้ำท่าจีน จ.สมุทรสาคร ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งสุขาภิบาลแห่งแรกของประเทศไทย เมื่อปี พ.ศ.2448

บรรยากาศชุมชนเก่าริมแม่น้ำยังคงสะท้อนภาพอดีตอันงดงาม ภายใต้คอนเซ็ปต์ “เยือนท่า 3 ถิ่น ยลศิลป์ใกล้กรุง” จะพบเห็นอาคารเก่าที่เรียงราย มีตลาด ศาลเจ้า พร้อมด้วยร้านจำหน่ายผลผลิตทางทะเลจากชาวประมงในพื้นที่

จุดสำคัญในการเรียนรู้วิถีของชาวท่าฉลอม อยู่ที่ บ้านท่าฉลอม บ้านไม้สีขาวสองชั้นริมแม่น้ำท่าจีน สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2506 ปัจจุบันได้รับอนุญาตให้ใช้บ้านเป็นศูนย์การท่องเที่ยวและกิจกรรมชุมชนบ้านท่าฉลอมโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ที่นี่เป็นเหมือนพิพิธภัณฑ์เล็ก ๆ จัดแสดงความเป็นมาของบ้านท่าฉลอม เที่ยวชมและเรียนรู้ได้อย่างเพลิดเพลิน

Street Art ท่าฉลอม

Street Art กระจายอยู่ในจุดต่าง ๆ บนถนนถวาย ในตัวชุมชน ทั้งภาพจากศิลปินชื่อดัง และกลุ่มนักศึกษา สะท้อนเรื่องราวของชาวท่าฉลอม ในบรรยากาศที่ยังคงกลิ่นอายแห่งวันวาน

ไฮไลต์ที่อาจจะต้องขับรถหรือปั่นจักรยานไปชม คือ สะพานสตรีทอาร์ตท่าฉลอม จุดชมวิวบริเวณริมเขื่อนวัดช่องลม มีการเพนท์ภาพปลาวาฬในเกลียวคลื่นบนท้องถนนจำนวน 17 ตัว ถ้าเป็นนกก็จะมองลงมาเห็นฝูงปลาบนสะพานได้ทั้งหมด

วัดแหลมสุวรรณาราม

ตั้งอยู่ริมแม่น้ำท่าจีน ชาวบ้านมักจะเรียกว่า วัดหัวแหลม สร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ.2369 สิ่งแรกที่จะได้พบคือ องค์พระปฐมพระพุทธสิขิจักรพรรดิมุนีสัมพุทธชยันตีศรีสาคร เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่ององค์ใหญ่ ฐานองค์พระเป็นอาคารสีสันสดใส

จุดสำคัญที่ไม่ควรพลาด คืออุโบสถไม้เก่าแก่ ผสานศิลปะไทยจีนได้อย่างงดงาม ภายในประดิษฐาน หลวงพ่อดำ อันเป็นที่เคารพบูชา

สถานีรถไฟบ้านแหลม

เดินออกจากด้านกำแพงวัดแหลมฯ ออกไปจะพบกับ สถานีรถไฟบ้านแหลม เส้นทางรถไฟสายสั้น ๆ ที่วิ่งจากสถานีบ้านแหลม จ.สมุทรสาคร ไปยังสถานีแม่กลอง จ.สมุทรสงคราม รวมแล้ว 15 สถานี หนึ่งในนั้นคือ สถานีร่มหุบ ที่มีชื่อเสียงนั่นเอง

แวะมาเที่ยวชมซึมซับบรรยากาศสถานีรถไฟเก่าซึ่งปัจจุบันยังเปิดให้บริการ ปัจจุบันมีสตรีทอาร์ตขนาดย่อม ๆ บนกำแพงให้ชมและถ่ายภาพ

สะพานแขวนชมวิวแม่น้ำแม่กลอง (วัดใหญ่)

อีกจุดเช็คอินแห่งใหม่ สะพานแขวนข้ามแม่น้ำแม่กลอง บริเวณปากคลองแม่กลอง กับวัดใหญ่ อ.เมืองสมุทรสงคราม ความยาว 120 เมตร มีการออกแบบเป็นเอกลักษณ์ สะท้อนวิถีของชาวแม่กลอง ทั้งตัวเสาที่มีรูปปลาทูประดับ และกลองขนาดใหญ่ ที่สามารถเดินขึ้นไปชมวิวมุมสูงได้แบบ 360 องศา

ชิมหอยปลาปู ดูนกนางนวล ดอนหอยหลอด

สำหรับใครที่อยากได้บรรยากาศการท่องเที่ยวสุดอิ่มเอม ทั้งบรรยากาศ และของอร่อย แนะนำให้มาเที่ยว เทศกาลชิมหอยปลาปู ดูนกนางนวล ดอนหอยหลอด วันที่ 29 – 30 พฤศจิกายน 2568 ณ ดอนหอยหลอด ต.บางจะเกร็ง อ.เมืองฯ จ.สมุทรสงคราม