คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล โดย ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม และศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช ร่วมกับ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ สมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย และ บริษัท แอ๊บบอต ลาบอแรตอรีส จำกัด (ประเทศไทย) จัดกิจกรรม “วันสุขภาพกล้ามเนื้อไทย – Thailand Muscle Health Day” เนื่องในวันส่งเสริมการดูแลตนเองสากล (International Self-Care Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 24 กรกฎาคมของทุกปี

ศ. นพ.อภิชาติ อัศวมงคลกุล คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล เปิดเผยว่า งานส่งเสริมสุขภาพในปีนี้ ซึ่งจัดต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 มุ่งเน้นที่การสร้างความตระหนักรู้เรื่อง “กล้ามเนื้อที่แข็งแรง” ในฐานะเกราะคุ้มกันสุขภาพและภูมิคุ้มกันที่ดี เราต้องการให้ประชาชนทุกคน โดยเฉพาะผู้สูงอายุ มีความรู้ในการดูแลตนเองแบบองค์รวม กล้ามเนื้อที่แข็งแรงเป็นตัวชี้วัดสุขภาพที่สำคัญและส่งผลต่อคุณภาพชีวิต การดูแลสุขภาพกล้ามเนื้อสามารถทำได้ง่าย ๆ ที่บ้าน ด้วยโภชนาการที่เหมาะสมและการออกกำลังกายที่ถูกวิธี

ผศ. นพ.ธารา วงศ์วิริยางกูร รองคณบดี คนที่ 2 คณะเเพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดลกล่าวเสริมว่า สุขภาพกล้ามเนื้อคือหัวใจของการสูงวัยอย่างมีคุณภาพ ภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อหรือมวลกล้ามเนื้อน้อย (Sarcopenia) และภาวะเปราะบาง (Frailty) เป็นภัยเงียบที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการหกล้มและลดทอนคุณภาพชีวิต งานในวันนี้จึงมีเป้าหมายเพื่อกระตุ้นความร่วมมือจากทุกภาคส่วน สร้างการรับรู้ในวงกว้าง และผลักดันให้สุขภาพกล้ามเนื้อเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญด้านสาธารณสุข พร้อมเดินหน้าวิจัย พัฒนาแนวทางเวชปฏิบัติ และจัดตั้งเครือข่ายคลินิกผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง

ศ. นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล ประธานศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช กล่าวว่า ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยระดับสุดยอด (Super-aged society) อย่างรวดเร็ว ภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อหรือมวลกล้ามเนื้อน้อย เป็นภัยเงียบที่ไม่ค่อยถูกพูดถึงและไม่ได้รับความสนใจมากนัก แต่ส่งผลกระทบต่อความสามารถในการเคลื่อนไหวและเพิ่มความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บจากการหกล้ม การนอนโรงพยาบาล รวมถึงผลลัพธ์ทางสุขภาพที่ไม่ดี การค้นหาและแก้ไขภาวะนี้ ไม่เพียงช่วยยืดอายุขัย แต่ยังยกระดับคุณภาพชีวิต ลดการพึ่งพิงและลดภาระต่อระบบสาธารณสุขในระยะยาว

ศ.เกียรติคุณ นพ.ประเสริฐ อัสสันตชัย นายกสมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทยกล่าวว่า สมาคมฯ ได้ร่วมมือกับภาครัฐและบุคลากรทางการแพทย์ในการพัฒนาแนวทางการวินิจฉัยและดูแลภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อหรือมวลกล้ามเนื้อน้อย ให้เหมาะสมกับบริบทของคนไทย โดยเน้นการฝึกอบรมให้สามารถประเมินสุขภาพกล้ามเนื้ออย่างแม่นยำ รวมถึงส่งเสริมการดูแลตนเองด้วยโภชนาการและการออกกำลังกายที่เหมาะสม หวังว่าโครงการนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของการยกระดับสุขภาพกล้ามเนื้อให้เป็นมาตรฐานใหม่ของการดูแลผู้สูงวัยทั่วประเทศ

ทันตแพทย์หญิง ดร. อรุณี ลายธีระพงศ์ ผู้อำนวยการการแพทย์ด้านโภชนาการ บริษัท แอ๊บบอต ลาบอแรตอรีส จำกัด (ประเทศไทย) กล่าวว่า กล้ามเนื้อมีผลโดยตรงต่อระบบภูมิคุ้มกัน โภชนาการที่เหมาะสม โดยเฉพาะสารอาหารเฉพาะทางบางชนิด เป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้ผู้สูงวัยเคลื่อนไหวได้ดี รับมือกับโรคได้ดีขึ้นและฟื้นตัวได้เร็ว แอ๊บบอตฯ จึงมุ่งมั่นในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโปรตีน วิตามิน และพลังงานอย่างเหมาะสม เพื่อสนับสนุนการสูงวัยอย่างมีคุณภาพ

นายแพททย์วันฉัตร ชินสุวาเทย์ ผู้อำนวยการกองกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า ในส่วนของกรมอนามัยได้จัดทำแนวทางการส่งเสริมสุขภาพกล้ามเนื้อในผู้สูงวัย โดยออกแบบกิจกรรมที่สามารถปฏิบัติได้จริง เช่น การทดสอบลุก-นั่ง 5 ครั้ง และแบบฝึก “ยืน เดิน ยกขา” พร้อมเผยแพร่ผ่านศูนย์บริการสาธารณสุขและอาสาสมัคร อสม. ทั่วประเทศ

ทั้งนี้ภายในงานมีกิจกรรมให้ประชาชนได้ร่วมกิจกรรมากมาย อาทิ การเสวนาด้านสุขภาพจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น คู่มือกล้ามเนื้อแข็งแรง: การคัดกรองและการดูแลกล้ามเนื้อด้วยตนเอง วิธีออกกำลังกายฝึกกล้ามเนื้ออย่างถูกต้อง…ป้องกันภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย การจัดสิ่งแวดล้อมในบ้านให้ปลอดภัย… สูงวัยไม่ล้ม เป็นต้น การแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ กิจกรรมสาธิต การออกบูธ การคัดกรองภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย พร้อมคำแนะนำการดูแลสุขภาพกล้ามเนื้อจากภาคีเครือข่าย

ผู้สนใจสามารถร่วมกิจกรรมได้ในระหว่างวันที่ 24-25 กรกฎาคม 2568 ณ โถงอาคาร 100 ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ ชั้น 1 หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 02-419-7287 และสามารถรับชมถ่ายทอดสดผ่าน Facebook : Sirirajpr หรือ Facebook : เครือข่ายผู้สนใจและผู้ดูแลฯ

ข้อเสนอเชิงนโยบายระดับชาติเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงวัย

ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 เป็นต้นมา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล และภาคีเครือข่ายได้ดำเนินการประชุมผู้เชี่ยวชาญภายใต้บันทึกความร่วมมือด้านการดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการ (ICOPE Thailand) เพื่อพัฒนาแนวทางส่งเสริมการดูแลตนเองในการป้องกันภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อ หรือ มวลกล้ามเนื้อน้อย โดยมีข้อเสนอสำคัญในระดับชาติ ได้แก่

• ส่งเสริมการประเมินกล้ามเนื้อที่เหมาะสมทั้งในเขตเมืองและชนบท
• ขยายองค์ความรู้เรื่องสุขภาพกล้ามเนื้อไปยังบุคลากรสาธารณสุขและประชาชน
• พัฒนาและผลักดันแนวทางเวชปฏิบัติระดับประเทศ และสนับสนุนงบประมาณเฉพาะด้านการป้องกันและดูแลภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อ หรือ มวลกล้ามเนื้อน้อย